Οσφυαλγία-Ισχυαλγία

ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ

Οσφυαλγία σημαίνει πόνος στη μέση και αποτελεί σύμπτωμα πολλών παθήσεων και όχι πάθηση. Οι σύγχρονες συνήθειες παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της οσφυαλγίας, καθώς η καθιστική ζωή, η έλλειψη άσκησης, το υπερβολικό σωματικό βάρος και η κακή στάση του σώματος αποτελούν τους κυριότερους εχθρούς της σπονδυλικής στήλης και της μέσης . Μπορεί να εκδηλωθεί με δύο τρόπους σαν χρόνια οσφυαλγία και να διαρκεί μήνες ή χρόνια και σαν οξεία οσφυαλγία ή λουμπάγκο. Η οξεία οσφυαλγία εκδηλώνεται με οξύ, αιφνίδιο συνήθως πόνο στη μέση, που αντανακλά μέχρι τους γλουτούς ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται μία αντανακλαστική σύσπαση των μυών της μέσης και ο ασθενής λαμβάνει ασυναίσθητα μία σκολιωτική στάση κάθε φορά που σηκώνεται όρθιος. Ο πόνος είναι τόσο ισχυρός στην αρχή που μπορεί να ακινητοποιήσει το άτομο για πολλές ώρες στη θέση που πρωτοεμφανίστηκε. Ο χρόνιος πόνος είναι περισσότερο δύσκολο να καθοριστεί. Η αιτία θεωρείται ότι εστιάζεται σε ένα από τα στοιχεία της λειτουργικής μονάδας της σπονδυλικής στήλης.Λειτουργική μονάδα είναι το σύστημα των τριών αρθρώσεων, που αποτελείται από δύο παρακείμενους σπονδύλους με τον ενδιάμεσο μεσοσπονδύλιο δίσκο και τις δύο οπίσθιες σπονδυλικές αρθρώσεις. Η οσφυαλγία μπορεί επίσης να διαχωριστεί σε δύο κύριους τύπους: Μηχανικός τύπος πόνου και Συμπιεστικός τύπος πόνου Ο Μηχανικός τύπος πόνου προέρχεται από φλεγμονή που προκαλείται από ερεθισμό ή τραυματισμό του δίσκου, των ανάντων και κατάντων αρθρικών αποφύσεων, των συνδέσμων ή των μυών της μέσης. Μία συνηθισμένη αιτία μηχανικού πόνου είναι η εκφύλιση του δίσκου. Ο μηχανικός τύπος πόνου συνήθως ξεκινάει γύρω από το κατώτερο τμήμα της σπονδυλικής στήλης, και μπορεί να εξαπλωθεί στους γλουτούς και τους μηρούς. Σπανίως επεκτείνεται και κάτω από το γόνατο. Ο συμπιεστικός τύπος πόνου συμβαίνει όταν τα νεύρα που εξέρχονται από τη σπονδυλική στήλη ερεθίζονται ή τρυπιούνται. Μία συνηθισμένη αιτία συμπιεστικού πόνου είναι ο δίσκος με κήλη. Τα νεύρα τα οποία εξέρχονται από την άρθρωση της κατώτερης οσφυϊκής μοίρας σχηματίζουν το ισχιακό νεύρο. Η πίεση των νευρικών ριζών της οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης μπορεί να επηρεάσει τη φυσιολογική λειτουργία του ισχιακού νεύρου.

ΙΣΧΙΑΛΓΙΑ

Ισχιαλγία γενικώς ονομάζουμε κάθε είδους πόνο κατά μήκος του ισχιακού νεύρου, ανεξάρτητα από το είδος της βλάβης αυτού. Συνδυάζεται πολλές φορές με μούδιασμα και μείωση της αισθητικότητας της περιοχής που πονά και σπάνια με δυσλειτουργία των μυών του κάτω άκρου. Οφείλεται σε πίεση κάποιας από τις ρίζες του ισχιακού νεύρου στο επίπεδο της μέσης από παθήσεις της οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης. Τα συμπτώματα της κρίσης μοιάζουν κατά πολύ με αυτά της απλής οσφυαλγίας όπως και η θεραπευτική της αντιμετώπιση. Χρειάζονται ισχυρά παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα συνήθως για διάστημα 15-20 ημερών όπως και κατάκλιση. Η ισχιαλγία είναι μία κατάσταση επείγουσα και πρέπει πάντοτε να εξετάζεται από γιατρό. Ο κίνδυνος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η χρονιότητα. Εάν η κατάσταση παραμείνει χωρίς θεραπεία τότε ο πόνος θα γίνει μόνιμος, η μείωση της αισθητικότητας θα γίνει πλήρης αναισθησία και η απλή δυσλειτουργία των μυών, θα εξελιχθεί σε πλήρη παράλυση του κάτω άκρου. Οι περισσότερες αποτυχίες της θεραπείας οφείλονται σε πρόωρη διακοπή των φαρμάκων ή πρόωρη κινητοποίηση του ασθενούς.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Κύριο μέλημα του γιατρού είναι να προσδιορίσει την αιτία της οσφυαλγίας, γι’ αυτό φροντίζει να λάβει ένα αναλυτικό ιστορικό, ώστε να έχει μια πρώτη εικόνα για τη σοβαρότητα της κατάστασης. Σχεδόν πάντα απαιτείται ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας. Από εκεί και πέρα, ο γιατρός θα κρίνει αν χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος με αξονική ή μαγνητική τομογραφία, εξετάσεις αίματος και ούρων, σπινθηρογράφημα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία της πάθησης μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται σε φαρμακευτική αγωγή και σε φυσικοθεραπεία. Όπως είδαμε η εκφυλιστική σπονδυλοαρθροπάθεια οσφύος μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία πολλών παθήσεων που με τη σειρά τους εμφανίζουν διαφορετικά συμπτώματα. Τα κύρια από αυτά τα συμπτώματα είναι η οσφυαλγία και η μείωση του εύρους στις κινήσεις της σπονδυλικής στήλης, ενώ εάν υπάρχει και πίεση νευρικής ρίζας τότε με τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να συνυπάρχει ισχιαλγία, υπαισθησία ή και απώλεια της αίσθησης στο ένα ή και στα δύο κάτω άκρα, μυϊκή αδυναμία κάτω άκρων, εμφάνιση ιπποποδίας. Έτσι υπάρχει μια πληθώρα φυσικοθεραπευτικών μέσων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Τα φυσικοθεραπευτικά μέσα που χρησιμοποιούνται. Ηλεκτροθεραπεία με σκοπό την αναλγησία και την υπεραιμία. Υπέρηχα κύματα με σκοπό την υπεραιμία της περιοχής στην οποία εφαρμόζονται, την αναλγησία των επώδυνων περιοχών, την αύξηση του μεταβολισμού, την χάλαση των μυών που βρίσκονται σε σύσπαση, την αντιφλεγμονώδη δράση τους. Τα υψίσυχνα ρεύματα, διαθερμίες βραχέων, υπερβραχέων και μικροκυμάτων με σκοπό την πρόκληση της εν τω βάθει θερμότητας η οποία προκαλεί υπεραιμία και αναλγησία. Παλμικά ρεύματα σε περιπτώσεις πίεσης των νεύρων οι οποίες προκαλούν ελαφριές ή βαρειές παρέσεις με σκοπό την ηλεκροδιέγερση, για την εκλεκτική σύσπαση του εκφυλισμένου μυός. Laser Τεχνικές θεραπευτικής μάλαξης Κινησιοθεραπεία Ασκήσεις ισορροπίας. Τεχνικές κινητοποίησης αρθρώσεων και μαλακών μορίων(Manual Therapy) Τεχνικές νευρομυικής επανεκπαίδευσης(P.N.F.-Bobath) Αυτά τα μέσα χρησιμοποιούνται ανάλογα με την κλινική εικόνα του κάθε ασθενή, το στάδιο εξέλιξης της πάθησης, τα ακτινολογικά ευρήματα, τα συμπτώματα που έχουν παρουσιαστεί και τις ανάγκες του ασθενή.

ΠΡΟΛΗΨΗ: Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η ΚΑΛΗ ΣΤΑΣΗ:

Διατηρεί τη σπονδυλική στήλη σε άριστη στάση Πιέζονται λιγότερο οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι Επιτρέπει στη σπονδυλική στήλη, το κεφάλι, τους βραχίονες και τους μηρούς να κινούνται όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά Βελτιώνει την ικανότητα αναπνοής Νιώθετε καλύτερα και έχετε ωραιότερη εμφάνιση Επιτρέπει στα εσωτερικά σας όργανα να λειτουργούν πιο αποδοτικά Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος Στη σωστή θέση θα πρέπει μια κάθετη γραμμή που ξεκινά από το αυτί να διασχίζει τον ώμο, το μέσο των γοφών, να περνά πίσω από το γόνατο και να καταλήγει μπροστά από τον αστράγαλο Η κακή στάση αλλάζει τις φυσικές καμπές της Σ.Σ. και πιέζει αφύσικα τις αρθρώσεις, τους μυς και τους συνδέσμους Καλή στάση του σώματος δεν σημαίνει ακαμψία, αλλά μια συνειδητή ισορροπία χαλάρωσης και τεντώματος του κορμού που μπορούν να τηρηθούν σε όλες τις στάσεις και όλες τις δραστηριότητες μας. Αυτό συμβαίνει όταν π.χ. σηκώνουμε ένα αντικείμενο πιο ψηλά από το κεφάλι μας, οπότε αισθανόμαστε να διατρέχει το σώμα μας ένα αίσθημα επιμήκυνσής του. Τότε το σαγόνι πέφτει, οι ώμοι παραμένουν χαμηλά, ο θώρακας διευρύνεται και ανασηκώνεται, το στομάχι μπαίνει μέσα, η λεκάνη μαζεύεται προς τα κάτω και τα γόνατα χαλαρώνουν.

ΟΤΑΝ ΚΑΘΕΣΤΕ:

Η καθιστική θέση πιέζει περισσότερο το κάτω μέρος της οσφύος από όσο η όρθια, περισσότερο μάλιστα όταν «βουλιάζετε» μέσα στην πολυθρόνα σας. Σωστή θέση καθίσματος είναι εκείνη που διατηρεί αναλλοίωτες τις φυσιολογικές καμπύλες της Σ.Σ. Σ’ αυτή τη θέση πρέπει τα γόνατα να βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο από τα ισχία (γοφούς). Κρατάτε τη μέση σας σε ευθεία γραμμή, όταν εργάζεστε σε γραφείο. Αυτό σημαίνει ότι ίσως χρειασθεί να ρυθμίσετε κατάλληλα το ύψος του καθίσματός σας. Βεβαιωθείτε ότι το κάθισμα του αυτοκινήτου σας είναι σωστά ρυθμισμένο στα μέτρα σας, ώστε να μπορείτε να κάθεστε σωστά, χωρίς να τεντώνεστε και να ξεμουδιάζετε περπατώντας γύρω από το αυτοκίνητο.

ΟΤΑΝ ΞΑΠΛΩΝΕΤΕ

Ο πόνος στη μέση μπορεί να ανακουφισθεί όταν ξαπλώνετε στο πάτωμα με τα γόνατα λυγισμένα. Για τον ύπνο βάζετε το στρώμα σας σε σκληρή βάση (σουμιέ) και χρησιμοποιείτε πάντοτε χαμηλό μαξιλάρι. Αποφεύγετε να ξαπλώνετε μπρούμυτα, γιατί έτσι πιέζετε τον αυχένα και το κάτω μέρος της μέσης. Το καλύτερο κρεβάτι για μια κακή ταλαιπωρημένη μέση είναι αυτό που το βρίσκετε άνετο και που όταν ξυπνάτε το πρωί νιώθετε ελάχιστα ή καθόλου πόνο.

ΟΤΑΝ ΣΗΚΩΝΕΤΕ ΚΑΤΙ

Πάντα να σκέφτεστε πριν σηκώσετε κάτι. Να είστε ρεαλιστές ως προς τις ικανότητές σας και μην τις υπερεκτιμάτε. Ζητάτε τη βοήθεια κάποιου ή χρησιμοποιείτε ειδικές συσκευές άρσης, αν χρειαστεί. Προγραμματίζετε πώς θα σηκώσετε κάποιο βάρος: Σταθείτε όσο πιο κοντά γίνεται στο αντικείμενο που θέλετε να σηκώσετε Κρατάτε τη μέση σας ίσια και λυγίζετε τους γοφούς και τα γόνατα Πιάνετε σταθερά το αντικείμενο κρατώντας το κοντά στο σώμα σας Φέρετε το σαγόνι σας προς τα μέσα, σφίγγετε τους μυς του στομαχιού Κρατάτε τη μέση σας ίσια και σηκώνετε το βάρος τεντώνοντας τα γόνατά σας Αν σηκώνετε το βάρος μαζί με άλλο άτομο, συντονιστείτε. Σπρώχνετε ή τραβάτε ένα αντικείμενο αντί να το σηκώνετε.

ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΑΣ

Φροντίζετε πάντα να κρατάτε τη μέση σας ίσια. Τακτοποιείτε έτσι το χώρο της δουλειάς σας ώστε να μπορείτε να φτάνετε εύκολα τα είδη που χρησιμοποιείτε πιο συχνά, χωρίς να αναγκάζεστε να σκύβετε ή να τεντώνεστε. Καθίστε στις φτέρνες ή γονατίστε όταν εργάζεστε σε χαμηλό επίπεδο. Αν είναι δυνατό ρυθμίστε το τραπέζι εργασίας σας (πάγκος, γραφείο, νεροχύτης κ.τ.λ.) στα δικά σας σωματομετρικά μέτρα. Μεταφέρετε τα αντικείμενα και με τα δύο χέρια και πάντα κοντά στο σώμα σας. Αποφεύγετε αν είναι δυνατόν, τη μεταφορά με το ένα χέρι. Όταν σκουπίζετε τα πατώματα ή τα χαλιά, χρησιμοποιείτε μικρές κυκλικές κινήσεις, λυγίζετε τα γόνατα και κινείτε τα πόδια σας για να αποφεύγετε τα τεντώματα. Πριν κάνετε κάτι, φροντίζετε να βρείτε τον τρόπο με τον οποίο πιέζετε λιγότερο η μέση σας. Θυμηθείτε τις βασικές αρχές που πρέπει να τηρείτε όταν στέκεστε, όταν κάθεστε ή σηκώνετε βάρος. Βήξιμο-φτέρνισμα. Ο βήχας και το φτέρνισμα μπορούν να προκαλέσουν οξύ επεισόδιο οσφυαλγίας ή και υποτροπή μιας υπάρχουσας κατάστασης. Για αυτό όταν πρόκειται να βήξουμε ή να φτερνιστούμε σηκωνόμαστε όρθιοι και ελαφρώς γέρνουμε προς τα πίσω .